Kłykciny odbytu – objawy, przyczyny i leczenie

Podstawowe informacje o kłykcinach kończystych

Brodawką nazywamy narośl lub guzek, która powstaje na skórze lub wewnątrz niej. Powstają przez zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego i w zależności od sposobu zakażenia i miejsca występowania na ciele, wyróżniamy wiele ich rodzajów. Poniżej zostały przedstawione podstawowe informacje na temat kłykcin kończystych odbytu. Jest to medyczna nazwa na brodawki płciowe (również znane jako brodawki weneryczne czy odbytu). W artykule opisane zostały również objawy choroby, jej przyczyny i możliwe sposoby na leczenie.

Brodawka odbytu odnosi się, zgodnie z nazwą, do wzrostu lub obrzęków w okolicy odbytu lub genitaliów. Są one zazwyczaj bardzo małe o zabarwieniu koloru skóry. Zazwyczaj występują grupowo, nie spotyka się pojedynczych przypadków.

Jest to infekcja wirusowa, która może przenosić się podczas kontaktu seksualnego. Osoba może stać się nosicielem wirusa bez żadnych widocznych objawów, o czym należy pamiętać przed każdym stosunkiem płciowym. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj podczas seksu analnego, dlatego warto zapewnić wtedy odpowiednie zabezpieczenie.

Początkowo pojawiają się jako małe plamki lub narośla w kolorze cielistym lub brązowym, następnie mogą urosnąć do dużych rozmiarów. Powinniśmy spodziewać się ich w okolicach odbytu i genitaliów. Najczęstszym odczuwalnym objawem zakażenia jest świąd we wspomnianych okolicach narządów płciowych. Również może pojawić się ból przy oddawaniu moczu.

Medyczne spojrzenie na kłykciny kończyste odbytu

Brodawki analne są zwykle wywoływane przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), który przenosi się z człowieka na człowieka w wyniku bezpośredniego kontaktu. Mimo, że jest to choroba przenoszona drogą płciową, należy pamiętać, że stosunek płciowy nie jest konieczny do rozwoju brodawek odbytu, a te mogą pojawić się wiele lat po początkowej ekspozycji na HPV.

Zazwyczaj nie powodują one bólu ani dyskomfortu, a pacjenci mogą być nieświadomi, że brodawki są obecne. Niektórzy pacjenci będą doświadczać objawów, takich jak swędzenie, krwawienie, wydzielanie śluzu i/lub uczucie guzka lub masy w okolicy odbytu.

Diagnozę stawia się na podstawie badania klinicznego, wspomaganego sztywną sigmoidoskopią i/lub proktoskopią w celu oceny zajęcia okolic odbytu i wykluczenia innych schorzeń anorektalnych. Badanie przez wziernik może być również wykonane w celu ułatwienia badania pochwy u kobiet.

Objawy kłykciny odbytu – kiedy należy się martwić?

Może zdarzyć się, że nie zaobserwowane zostaną żadne objawy. Nie oznacza to jednak, że powinniśmy zaprzestać korzystać profilaktycznie z zabezpieczeń podczas stosunku, ponieważ osoba może być po prostu nosicielem wirusa bez konieczności zachorowania.

Do najczęściej spotykanych objawów kłykcin należą:

• świąd okolic narządów płciowych
• brodawki płciowe widoczne na genitaliach lub wokół odbytu
• ból w okolicach intymnych
• ból przy oddawaniu moczu lub nieprzyjemne uczucie
• krwawienie z odbytu
• ból i krwawienie podczas stosunku, przede wszystkim analnego

Jeśli powyższe objawy zostaną zaobserwowane, należy jak najszybciej udać się na badanie do proktologa.

Przyczyny kłykcin i rodzaje zakażenia wirusem

Brodawki analne są spowodowane przez wirusa znanego jako wirus brodawczaka ludzkiego (wirus HPV). Rozprzestrzenianie się następuje przez kontakt seksualny z osobą już zakażoną. Może być to stosunek pochwowy, analny lub oralny, natomiast nie jest to jedyna droga zakażenia. Wirus może zostać przekazany przez kontakt ze śliną lub krwią nosiciela oraz podczas porodu (z matki do dziecka).

Wiele osób bagatelizuje zagrożenie związane ze stosunkiem płciowym, szczególnie przy odbywaniu go z wieloma osobami niezależnie od czasu odstępu lub jego braku. Przed stosunkiem nie sprawdzamy aktualnych badań na choroby przenoszone drogą płciową, rzadko również która osoba posiada takie badania. Odpowiedzialnym jest, by przy każdym stosunku (nawet podczas stosunku ze stałym partnerem, chyba że na podstawie badań możemy wykluczyć choroby) stosować prezerwatywy. Seks oralny czy analny również powinien odbywać się w zabezpieczeniu. Niestety panuje błędne przekonanie, że wirusem możemy zakazić się tylko przez kontakt z genitaliami drugiej osoby. Najbardziej niebezpiecznym jest stwierdzenie, że brak objawów oznacza brak zakażenia. Wiele osób jest nosicielem bezsymptomowego wirusa HPV, który może objawić się dopiero po przekazaniu go drugiej osobie.

W jaki sposób stawiana jest diagnoza?

Widoczne objawy są zwykle diagnozowane przez badanie fizyczne. Badanie będzie obejmować zewnętrzne sprawdzenie narządów płciowych. Przeprowadzane jest przez lekarza specjalistę z zakresu dziedziny wenerologii. Również dalsze leczenie powinno zostać pod nadzorem lekarza. Do wykrywania wirusa HPV służy test na jego obecność, który pomaga specjaliście w diagnozie. W dzisiejszych czasach istnieją metody, które pozwalają na wykrycie wirusa samodzielnie w domu. Wyniki takiego badania mogą zostać bezpośrednio przekazane lekarzowi podczas wizyty.

Nierzadko zdarza się, że przy zakażeniu wirusem HPV diagnozowane zostają współtowarzyszące choroby weneryczne. Podczas badania wykryte zostaną wszelkie nieprawidłowości.

Sposoby leczenia kłykcin kończystych odbytu i profilaktyka

Każdorazowo leczenie powinno zostać dobrane przez lekarza, oczywiście po przedyskutowaniu go z pacjentem. Specjalista powinien przedstawić możliwości, opisać ich skuteczność i wszystkie powikłania, które mogą się pojawić. Nie należy samodzielnie próbować usuwać brodawek, ponieważ nieumiejętny zabieg może doprowadzić do konieczności operowania w szpitalu. Najczęściej jednak wystarczy zwykła profilaktyka, o której powinno się pamiętać za każdym razem, kiedy pojawi się możliwość kontaktu seksualnego z inną osobą.

• Profilaktyka

Domowe leczenie kłykcin nie jest zalecane, ponieważ nie tylko może okazać się nieskuteczne, ale także doprowadzić do nieprzyjemnych skutków. Leczenie polega na trwałym usunięciu brodawek, a zabieg najlepiej przeprowadzi lekarz w sterylnym otoczeniu oraz z doświadczeniem i odpowiednią wiedzą. Natomiast możemy nie doprowadzić do zakażenia, stosując podstawową profilaktykę.

Należy pamiętać przede wszystkim o kontroli swoich genitaliów, na przykład podczas kąpieli. Konieczna jest odpowiednia i regularna higiena narządów płciowych. Możemy chronić się przed zakażeniem przez stosowanie prezerwatyw podczas stosunku. Przy takim zabezpieczeniu jest również bardzo mała szansa na choroby weneryczne, które często są przekazywane nieświadomie drugiej osobie podczas stosunku.

• Chirurgiczne leczenie kłykcin kończystych odbytu

Leczenie chirurgiczne może być stosowane zarówno w przypadku zewnętrznych, jak i wewnętrznych brodawek odbytu. Jest ono zwykle wykonywane w trybie jednodniowym. Najbardziej skutecznym sposobem na pozbycie się kłykcin jest ich wycinanie.

Gdy brodawki są rozległe, operacja może być wykonana w etapach. Nawroty są częste i mogą wystąpić nawet u 50% pacjentów. W niektórych sytuacjach może być wskazana wielokrotna interwencja chirurgiczna. W zależności od rozległości choroby, niektóre osoby wracają do pracy następnego dnia, podczas gdy inne mogą pozostać bez pracy przez kilka dni do tygodni oczywiście przebywając na zwolnieniu lekarskim. Ból, dyskomfort i niewielkie krwawienie są spodziewane w okresie rekonwalescencji i mogą utrzymywać się na pewnym poziomie przez kilka tygodni.

• Leczenie zabiegowe (fizyczne)

Jeśli kłykciny kończyste odbytu nie wymagają leczenia chirurgicznego, stosuje się leczenie poprzez zabiegi.

1. Krioterapia: brodawka jest zamrażana ciekłym azotem, przez co zostaje zniszczona
2. Zabieg laserowy: wiązka lasera spala brodawkę
3. Elektrokoagulacja: niszczenie brodawek za pomocą wysokiej temperatury

• Leczenie chemiczne

Kremy takie jak Podophyllotoxin lub Imiquimod są przepisywane przez odpowiedniego lekarza. Muszą być stosowane na brodawki w domu zgodnie z zaleceniami. Substancje chemiczne zawarte w tych lekach będą spalać brodawki (właściwie tkankę brodawki). Alternatywnie, można udawać się na regularne wizyty lekarskie w celu zniszczenia brodawek przystosowanym do tego kwasem.

Jest to najchętniej wybierana forma leczenia, ponieważ nie wymaga zbyt dużego zaangażowania lekarza w już i tak intymny proces. Samodzielnie możemy aplikować maść w sposób do tego przeznaczony i po otrzymaniu instrukcji od specjalisty.

Jak postępować w przypadku zauważenia objawów kłykcin kończystych odbytu?

Jeśli zauważymy któryś z objawów wyżej wymienionych, jak najszybciej powinniśmy udać się do lekarza specjalisty. Jeden objaw nie musi oznaczać zakażenia wirusem HPV, natomiast wczesne działanie może zapobiec dalszemu rozwojowi być może innej choroby wenerycznej.

Nie powinniśmy absolutnie na własną rękę próbować leczyć się domowymi sposobami. Wykazano, że ich skuteczność jest bardzo mała, a jedynie zwiększają ryzyko pogorszenia sytuacji.

Niestety w związku ze wstydem, który często jest odczuwany przez pacjentów, jedynie niewielka liczba osób udaje się do lekarza w odpowiednim czasie. Reszta zakażonych z poważnymi objawami umawia się na wizytę, kiedy symptomy stają się nieznośne i niemożliwe do wytrzymania. Należy pamiętać o tym, że wczesne wykrycie zakażenia pomoże w odpowiednim dobraniu leczenia i nie doprowadzi do bardziej niekomfortowych sytuacji.

Odbywając stosunki płciowe z innymi osobami, należy również pamiętać o regularnym badaniu swojego ciała pod kątem chorób wenerycznych. Oczywiście większe ryzyko pojawia się w przypadku kontaktów seksualnych z różnymi osobami, natomiast osoby w stałych relacjach seksualnych również powinny dla pewności się przebadać. Najczęściej to właśnie ze stałym partnerem zaprzestajemy używania prezerwatyw, mimo że nie sprawdziliśmy bezpieczeństwa stuprocentowo. Ważnym jest, by pamiętać o możliwości braku wystąpienia objawów. Nasz stały partner może być jedynie nosicielem wirusa, a symptomy mogą objawić się dopiero w naszym ciele. Warto dla zdrowia zadbać o siebie i innych. Wykonując badania upewniamy się również w przekonaniu, że wszystko jest w porządku, a w przypadku wczesnego wykrycia leczenie będzie przebiegało o wiele krócej i będzie mniej inwazyjne.