Palec młotkowaty – co oznacza i czy jest groźny dla zdrowia?
Ciało ludzkie się nieustannie zmienia. Wraz z biegiem lat pojawiają się dodatkowe zmarszczki, tworzą się znamienia na skórze, a stawy tracą swoją pierwotną sprawność. Zmianom tym podlegają także nasze kończyny, które są niezwykle mocno eksploatowanymi częściami naszego organizmu. Jednym z najczęstszych problemów jest lekka deformacja stopy, która objawia się skrzywieniem jednego lub kilku palców. Czy schorzenie określane mianem palca młotkowatego jest groźne dla zdrowia?
Okazuje się, że wielu problemów z funkcjonowaniem naszego ciała można by uniknąć. Wystarczy dbać o swoje zdrowie w sposób całościowy. Wiele osób bagatelizuje problem noszenia zbyt ciasnego obuwia. Liczy się bowiem to, jak się wygląda, a nie czy dana rzecz jest wygodna. Rzeczywistość bywa jednak bardzo przewrotna, o czym przekonują się osoby posiadające place młotkowate. Schorzenie jest trudne do usunięcia nieoperacyjnymi metodami. Pozostaje nam jedynie profilaktyka i dbanie o to, aby nasze nogi miały zawsze odpowiedni komfort.
Czym jest deformacja w postaci palca młotkowatego?
To nienaturalne ułożenie palców, które nie może być kontrolowane przez osobę zmagającą się z tym problemem. Palce stopy wyginają się w kształt młoteczka, stąd też nazwa tego schorzenia jest związana z obserwacją stanu chorobowego.
Zmiany są najczęściej widoczne w obrębie stawu międzypaliczkowego. Następuje wówczas spychanie palca, przez co dochodzi do wygięcia drugiego lub trzeciego palca. W niektórych sytuacjach może dojść do rozszerzenia się deformacji na wszystkie palce w danej stopie.
Co istotne, deformacja może wraz z upływem czasu postępować, dlatego ważne jest szybkie działanie. Schorzenie nie jest groźne dla zdrowia, jednakże w znacznym stopniu może oddziaływać na komfort życia pacjenta.
Osoby, które konfrontują się z tym problemem, bardzo często wpadają w kłopoty natury psychicznej. Spada im samoocena i stopień pewności siebie. Tym bardziej warto zadbać o to, aby nasze stawy dolnych kończyn mogły swobodnie się poruszać, bez konieczności odczuwania przykrości czy wstydu.
Rodzaje deformacji głowy kości śródstopia
Najczęściej dochodzi do dwóch rodzajów deformacji palców w kończynach dolnych. Pierwszym typem jest deformacja korektywna. Zgięcie palca występuje wówczas normalnie, jeśli zostanie dołożona do tego siła. Mówiąc w skrócie: palec młotkowaty można manualnie wyprostować, po czym samoistnie wróci do zdeformowanej pozycji.
Drugi rodzaj deformacji to tzw. deformacja niekorektywna. W takiej sytuacji próby ręcznego wyprostowania zdeformowanych palców są niemożliwe do wykonania bez ich uszkodzenia. W zaawansowanych przypadkach dochodzi do mocnego przykurczu niewielkich mięśni, wobec czego próba wyprostowania palców kończy się sporym bólem w stopie.
Drugi rodzaj deformacji jest znacznie groźniejszy, gdyż świadczy o tym, że zmiany są zaawansowane. Występowanie jednego typu zmian nie oznacza, że wkrótce nie nastąpi konwersja na inny rodzaj. Warto zatem regularnie kontrolować swój organizm pod kątem ewentualnych patologicznych zmian w obrębie kończyn.
Palce młotkowate – jakie są przyczyny wrodzone występowania?
Palec młotkowaty może być schorzeniem występującym genetycznie. Jest to częsty objaw wielu chorób nieuleczalnych, dlatego lekarz powinien dokładnie przyjrzeć się palcom osoby dotkniętej zniekształceniem. Zwykle jednak przyczyny wrodzone są bardzo rzadkie. Podstawową drogą do nabycia problemów z palcem młotkowatym jest nadmierna długość palca II.
Można zatem stwierdzić, iż jest to aspekt “wrodzony”, ponieważ na długość swoich palców u stóp nie mamy większego wpływu. Istnieje także deformacja polegająca na nienaturalnym wydłużeniu ścięgien w pozycji stojącej. Zwykle czynnikiem zwiększającym ryzyko zapadalności na palec młotkowaty jest zbyt długi rozmiar palca II bądź III.
Jak pokazują badania, osoby które noszą niewygodne obuwie również mogą skonfrontować się z tym problemem, nawet jeśli nie mieli wcześniejszych kłopotów z ruchomością stawów.
Paluch koślawy i przyczyny wtórne. Najczęstsze przyczyny powstawania problemów z palcami młotkowatymi
Paluch koślawy najczęściej jest “nabywany”, co oznacza, że przyczyny pierwotne są zaledwie niewielkim ułamkiem wszystkich przypadków. Określenie “koślawy” odnosi się do nieustannego procesu spychania palca drugiego przez największy palec u stopy. Paluch cały czas oddziałuje na drugiego palca, wyginając go na zewnątrz. Po kilkunastu latach dochodzi do trwałej deformacji palca.
Inną przyczyną wtórną jest regularne noszenie niewygodnego obuwia. Niedopasowane obuwie nadmiernie obciąża przednią część stopy. Dochodzi wówczas do wygięcia się palców w obrębie stawu między paliczkowego bliższego. To zaś krótka droga do tego, aby nabyć zaburzenie równowagi mięśniowej w niewielkich odcinkach paliczków. Warto pamiętać, aby noszone obuwie nie było zbyt luźne, ani obcisłe. Powinno posiadać stosunkowo miękką i wygodną podeszwę, która nie będzie uwierać śródstopia podczas użytkowania.
W jaki sposób skorygować palec młotkowaty?
Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze profilaktyczne, które polega na noszeniu odpowiedniego, dopasowanego obuwia. Wykorzystuje się także wkładki ortopedyczne, które mają na celu odciążenie kości śródstopia i czubku palca. Do niepożądanych zmian dochodzi w obrębie stawu międzypaliczkowego bliższego, dlatego dobór właściwego obuwia jest niezwykle ważny.
Jeśli zaniedbamy pierwsze symptomy pojawiania się nienaturalnego wyglądu palców, z dużą dozą prawdopodobieństwa dojdzie do dolegliwości bólowych w obszarze stawu śródstopno palcowego. W niektórych przypadkach należy rozważyć zastosowanie operacji palca młotkowatego. Palec młotkowaty może być dokuczającym schorzeniem układu kostnego.
Objawy palców młotkowatych
Palce młotkowate dają swoje pierwsze objawy w postaci mocnego zaczerwienienia skórne. Pojawiają się dolegliwości bólowe odczuwalne w szczególności w stawie międzypaliczkowym bliższym.
Najbardziej cierpi drugi palec – to on jest najmocniej narażony na spychanie palca do stawu śródstopno palcowego. Palec młotkowaty może objawiać się także bólem w przykurczu zgięciowym. Na większe ryzyko zapadalności na tę jednostkę chorobą są narażone osoby, których ciężar ciała jest zbyt duży.
Co zwiększa ryzyko zapadalności na palec młotkowaty?
Palce młotkowaty pojawia się także u kobiet, które noszą wysokie obcasy. Warto jednak zaznaczyć, że nie samo obuwie jest tutaj winne, ale sposób i częstość jego noszenia. Jeśli nieprawidłowe obuwie na obcasie jest zbyt ciasne, zwiększa się ryzyko powstawania palców młotkowatych w przyszłości.
Szczególnie uważać powinny osoby, które mają problemy z prawidłowym funkcjonowaniem stawu śródstopno palcowego. Nadmierna długość palca II również jest czynnikiem zwiększających ryzyko zapadalności na palec młotkowaty. Innymi czynnikami początkowymi są:
- zniekształcenie palucha,
- problemy ze zmienionym stawem,
- szybkie męczenie się stopy
- przebyte urazy stopy, które zwiększają ryzyko zapadalności,
- stopa nadmiernie wydrążona,
- problemy z płaskostopiem poprzecznym,
- regularne noszenie obuwia ze zbyt miękkiego tworzywa,
- problemy z głową kości śródstopia,
- zniekształcenia w stawie międzypaliczkowym dalszym.
Leczenie dolegliwości bólowych
Uśmierzanie dolegliwości bólowych jest aspektem wyłącznie pomocniczym. Stosowanie leków przeciwbólowych nie może być terapią samą w sobie, gdy istnieją zupełnie inne przyczyny powstawania palców młotkowatych.
Warto pamiętać o tym, aby stosować leki wyłącznie doraźnie, a w przypadku utrzymywania się dolegliwości bólowych (kiedy palec młotkowaty ma charakter postępujący), należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Reumatoidalne zapalenie stawów a palce młotkowate
Choroby reumatyczne w dużym stopniu przyczyniają się do zniekształceń stawów. Szczególnie niebezpieczną jednostką chorobową, w kontekście powstawania problemów z palcami u stóp, jest reumatoidalne zapalenie stawów w obszarze kończyny dolnej.
Choroba zwiększa ryzyko występowania zwichnięć, deformacji, obniżenia naturalnego łuku kości. Dochodzi także do zniekształceń stawu międzypaliczkowego. Reumatologiczne zapalenie stawów bardzo często jest wiązane z palcami młotkowatymi.
Odciążenie głowy kości śródstopia
Jeśli zauważymy pierwsze niepokojące objawy w obrębie naszej stopy – powinniśmy działać. Jeśli drugi, trzeci lub czwarty palec jest zniekształcony (najczęściej dotyczy to tych właśnie palców), musimy zastanowić się, jakie są tego przyczyny.
Może od wielu miesięcy chodzimy w obuwiu, które jest bardzo niewygodne dla naszej stopy? Może systematycznie dochodzi do przesuwania palucha, który “taranuje” kolejne palce? Jeśli stwierdzimy, że jest coś nie tak, powinniśmy zgłosić się do lekarza reumatologa.
Szybkie rady dotyczące zapobiegania problemom w stawie śródstopno palcowym
- Regularnie rozluźniaj mięśnie, wykonując krążenia stopy;
- Noś dopasowane obuwie, które nie obciążą stopy,
- Żaden palec nie powinien być zbyt mocno przygnieciony przez obuwie, a jeśli tak jest, zastosuj inne buty,
- Deformację jest niezwykle ciężko usunąć “domowymi sposobami”, więc jeśli coś ci dolega, udaj się do lekarza,
- Nie bagatelizuj stanów bólowych – jeśli cierpi twój palec, bądź pojawiają się boleści w okolicy stawu międzypaliczkowego bliższego – działaj.
Warto pamiętać, aby w przypadku jakichkolwiek problemów zdrowotnych nie przedłużać procesu decyzyjnego. Jeśli czujemy się źle – udajmy się do naszej przychodni, aby zbadano nas pod kątem ewentualnych dolegliwości. Palec młotkowaty jest chorobą postępującą, wobec czego czas działa na naszą niekorzyść. W przypadku bagatelizowania objawów chorobowych możemy być pewni, że za kilka miesięcy lub lat problemy zaczną się na sobie nawarstwiać. Warto zatem działać w miarę szybko i bez zbędnego ociągania się.
Uderzanie czubku palca o podłoże – czy jest niebezpieczne?
Najdłuższy palec, który jest znacznie bardziej wysunięty, niż inne palce w danej nodze, może być narażony na uderzanie podłoża. To kolejny czynnik zwiększający ryzyko powstawania palca młotkowatego. Nieprawidłowa technika chodzenia, która nie uwzględnia ryzyka uderzania podłoża, może po pewnym czasie wywołać deformację.
Palec młotkowaty – zabiegowe redukowanie problemów bólowych
Zwykle stosuje się początkowe leczenie profilaktyczne, dopiero później rozważa się leczenie chirurgiczne. Operacji dokonuje się po wcześniejszym prześwietleniu i dokonaniu szczegółowej diagnozy w gabinecie lekarskim.
Lekarz, który podejmie decyzję o konieczności operacyjnego leczenia, dokonuje wywiadu z pacjentem w kontekście wykrycia ewentualnych przeciwwskazań. Zabieg polega na operacyjnym przecięciu danych ścięgien w celu skrócenia ich długości. Niekiedy dokonuje się ich wydłużenia, tak by mięśnie mogły naturalnie prostować palec.
Noszenie ortezy przy palcu młotkowatym – czy konieczne?
Po leczeniu pacjent jest zobligowany do noszenia ortezy. Ma ona zapobiegać dodatkowym uszkodzeniom i problemom ze stawem. Usztywnienie stawu sprzyja szybszej rekonwalescencji chorego. Niekiedy dokonuje się także operacyjnej ingerencji w tkankę kostną, w szczególności gdy zmiany zwyrodnieniowe są bardzo duże.
